Leefstijl-geneeskunde
Leefstijlgeneeskunde is een zeer interessante nieuwe ontwikkeling binnen de zorgwereld. Een ontwikkeling die wij als biofeedbacktherapeuten in de gaten moeten houden of zelfs een bijdrage aan zouden moeten leveren.
Leefstijlgeneeskunde is het onderzoek naar, en de toepassing van leefstijl in de curatieve gezondheidszorg. Leefstijlgeneeskunde onderscheidt zich hiermee van leefstijl-interventies die veel meer gericht zijn op de preventie.
Diabetes type 2 is hierbij één van de meest genoemde voorbeelden. Het is bewezen dat veranderen van de leefstijl de ziekte kan genezen en deze interventie wordt dan ook steeds meer toegepast.
Aspecten van Leefstijlgeneeskunde (lgk) zijn:
- Beïnvloeding van ziekte met (combinatie van) voeding, beweging, ontspanning en slaap
- Beïnvloeding van gedrag: veranderen én volhouden van gezondere leefstijl
- Zowel biologische als socio-psychologische (gedrag en omgeving) aspecten zijn onderdeel van het ‘recept’.
Bron: https://nilg.eu/wat-is-leefstijlgeneeskunde/
Burnout en leefstijl
Alle klachten die samenhangen met overspanning en stress (samengevat onder de pragmatische term burnout) hangen natuurlijk sterk samen met de leefstijl. En het gaat hierbij echt om biopsychosociaal gedrag. En dus niet om psychosociaal gedrag zoals in de meeste literatuur over burnout nog altijd wordt gesuggereerd. De biologische aspecten van burnout zijn immers goed te meten zoals wij weten.
Qua aanpak is er nog geen eenduidige aanpak. Wetenschappelijk gezien is men hiermee nog niet zover als bij Diabetes type 2. Mij dunkt dat er wel degelijk paralellen zitten tussen deze aandoeningen. Waarbij het bij Diabetes 2 gaat om overbelasting van de alvleesklier en verstoring van het hormoon hierbij (Insuline) lijkt het bij burnout te gaan om overbelasting van de HPA-as en de hormonen hierbij (meest bekend: adrenaline en cortisol).
Inmiddels kan men uit de analyse van het hoofdhaar deze verstoring terugvinden na periodes van stress. Ik denk dat wij met biofeedback deze verstoring (en de invloed die men daarop heef) ook kunnen aantonen. Via moment-opnames, dat wel. Meer ontspanning (een belangrijk onderdeel van leefstijlgeneeskunde) laat onmiddellijk fysieke reacties zien en dat motiveert mensen om het vaker te doen.
Hulpmiddel en therapie
Biofeedback is dan dus een heel goed hulpmiddel, maar slechts een onderdeel van de therapie. Om mensen meer en beter te laten ontspannen is ook motivering nodig en analyse van hun (vaak gecompliceerde) dagelijks leven. Coaching op verandering van cognitief en sociaal gedrag is minimaal zo belangrijk als de ontspanning. Maar waar het veranderen van cognitief en sociaal gedrag veel tijd en geduld vraagt kun je gelijk al resultaten boeken met ontspanning (en afstand nemen). Realiseer dat door teveel fixatie op cognities en ervaringen de spanning juist kan toenemen!
Vooruitzichten in het veld van de geneeskunde
Het draagvlak voor de leefstijlgeneeskunde neemt toe in NL. ‘Leefstijl als medicijn’ staat in toenemende mate in de belangstelling van patiënten, zorgprofessionals, beleidsmakers, wetenschappers en bedrijven. Er is al een vereniging ‘Arts en leefstijl Vanuit de 2e kamer is de regering verzocht om een onderzoeksagenda op te stellen.
Vorig jaar is het Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde opgericht door TNO en het Leids Universitair MC. Eén van hun doelen is samenwerking met partners uit de academische wereld, zorg, overheid en bedrijfsleven. Onder andere hiermee wil men de impact van leefstijl-geneesbare ziekten in de komende 10 jaar halveren. Meer cure, minder care.
Bron: https://nilg.eu/strategie/
Rol voor Biofeebackvereniging
Met onze vereniging zouden wij, met behulp van biofeedback, een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan (leefstijl gerelateerde aandoeningen als) burnout, angststoornissen en chronische pijn. De NILG doet een oproep aan samenwerkingspartners en eigenlijk zou ik de BVN als partner willen aanmelden. Maar dat kan natuurlijk alleen als we bereid zijn o na te denken over onze mogelijkheden. We zouden bijvoorbeeld een werkgroep in het leven kunnen roepen om al bestaande kennis en praxis te bundelen en voor te leggen. En wellicht kunnen we met andere therapeuten die zich bezighouden met burnout komen tot een subgroep ‘Burnout en leefstijl’.
Er is geen haast bij want de NILG gaat zich als eerste richten op de aanpak van Diabetes 2. Maar burnout en mogelijk chronische pijn zal ongetwijfeld ook tot hun aandachtsgebieden gaan behoren.
Laat me weten als je deel uit zou willen maken van zo’n werkgroep.
Jip Driehuizen