Wat is Biofeedback?

 

Biofeedback is een methode waarbij lichaamssignalen gemeten worden, zoals spierspanning, huidgeleiding, ademhaling, hartslag en handtemperatuur. Deze lichaamssignalen worden gemeten met meerkanaals apparatuur. Tijdens de meting zijn deze signalen zichtbaar op een computerscherm, zodat zowel de therapeut als de cliënt een continu beeld krijgen van wat er in het lichaam gebeurt. Het effect van een beangstigende gedachte, geconcentreerd nadenken, de manier van ademen, de zithouding, etc. is direct zichtbaar. Het uiteindelijk doel is dat de cliënt zijn eigen lichaamssignalen leert herkennen en bewust controleren. In eerste instantie met behulp van biofeedback apparatuur, later ook zonder apparatuur. Resultaat en leereffect zijn merkbaar maar hoe snel dat mogelijk is verschild per persoon. Het aantal sessies is dus afhankelijk van de soort klacht, hoe lang klachten aanwezig zijn en hoe snel iemand het ‘oppakt’. Hier kan dus veel variatie in plaatsvinden.

Bij biofeedback kunnen de volgende signalen gemeten worden, die allen weer iets anders zeggen van (onbewuste) spanningen in het lichaam en de patronen die ongemerkt zijn ontstaan:

  • Spierspanning: hoeveel spanning zit er in een spier direct onder de huid bij rust of tijdens inspanning. Kan toegepast worden om te leren om spieren nog beter te ontspannen, maar ook om spierspanning juist te trainen
  • Hartslag en hartslagvariaties: laat zien hoe hoog de hartslag is, maar ook hoeveel variaties daarin zitten (vooral tijdens rust) en hoe je dit kunt stimuleren (een zekere mate van variatie is juist gezond: de hartcoherentie of Heart Rate Variability)
  • Ademhaling: hoe vaak en hoe diep ademt iemand; dit kan aangetoond worden met één band, maar ook met twee banden, zodat de mate van buit- en borstademhaling is te zien. Ook het effect van ademoefeningen is goed duidelijk te maken
  • Temperatuur: wat is de huidtemperatuur (meestal gemeten aan de vinger)? En goed is te meten wat het effect is van een ontspanningsoefening op deze temperatuur. Huidtemperatuur is gerelateerd aan spanningen en vermoeidheid (en aanleg), maar beïnvloedbaar!
  • Huidweerstand: de weerstand van de huid wordt bepaald door de vochtigheid (van de vingertoppen). Deze varieert sterk bij spanningen en is erg gevoelig. Deze parameter speelt een belangrijke rol bij de ‘leugendetector’. Overspanning is aan de huidweerstand goed te meten, maar ook het herstel hiervan.

 

Effectief en beter dan enig andere behandelvorm

  1. Urine incontinentie bij vrouwen (via myofeedback)
    Effectief (aangetoond in meerdere goed opgezette onderzoeken)
  2. Angst (via biofeedback of neurofeedback)
  3. ADD/ADHD (via neurofeedback)
  4. Spanningshoofdpijn en migraine bij volwassenen (via biofeedback)
  5. Hoge bloeddruk (via biofeedback)
  6. Temporo Mandibulaire klachten = spanning in het kaakgewricht (via myofeedback)
  7. Urine incontinentie bij mannen (via myofeedback)

Mogelijk effectief (aangetoond in meerdere studies):

    1. Alcoholisme en verslaving (via neurofeedback)
    2. Arthritis (via biofeedback)
    3. Chronische pijn (via biofeedback)
    4. Epilepsie (via neurofeedback)
    5. Obstipatie (via myofeedback)
    6. Hoofdpijn en migraine bij kinderen (via biofeedback)
    7. Slaapstoornissen (via neurofeedback)
    8. Lichte vormen van traumatisch hersenletsel (via neurofeedback)
    9. Vulvar Vestibulitis = vaginale pijnklachten (via myofeedback)

Hoe zit het met vergoeding van biofeedback/neurofeedback?

Vergoeding voor biofeedback en/of neurofeedback is vaak mogelijk binnen de aanvullende verzekering maar is verschillend voor de diverse therapeuten. Deze verschillen hebben te maken met de werksituatie en beroepsvereniging waarbij de therapeut is aangesloten. Daarnaast hangt het natuurlijk af van de eigen zorgverzekering die is afgesloten.

Het is in alle gevallen goed om dit met de behandelend therapeut te bespreken en dit altijd zelf te controleren bij de zorgverzekering om verassingen te voorkomen.